در دنیای عکاسی، کنترل نور یکی از مهمترین مهارتهایی است که هر عکاس باید بر آن تسلط داشته باشد. فیلترهای Neutral Density (ND) ابزارهایی قدرتمند هستند که به عکاسان اجازه میدهند تا میزان نور ورودی به دوربین را با دقت کنترل کنند و این امر امکانات خلاقانهای را در اختیار آنها قرار میدهد. اما درک دقیق نحوه عملکرد این فیلترها و سیستمهای مختلف نامگذاری آنها میتواند چالشبرانگیز باشد. در این مقاله، ما به بررسی کاربرد فیلترهای ND ، انواع مختلف آنها، سیستمهای نامگذاری و نحوه استفاده از آنها در شرایط مختلف عکاسی میپردازیم. چه شما یک عکاس تازهکار باشید که میخواهید با این ابزارها آشنا شوید و چه یک عکاس حرفهای که به دنبال درک عمیقتری از این فیلترها هستید، این مقاله اطلاعات ارزشمندی را در اختیار شما قرار خواهد داد. در ادامه با آی دیجی همراه باشید.
فیلتر ND چیست؟
فیلترهای ND یا Neutral Density، شیشههای خاکستری رنگی هستند که جلوی لنز دوربین قرار میگیرند. این فیلترها با دقت بالا طراحی شدهاند تا میزان نور ورودی به لنز را، بدون اینکه تغییری در رنگ یا کیفیت نور ایجاد کنند، کاهش دهند. عملکرد آنها را میتوان به عینک آفتابی برای دوربین تشبیه کرد، با این تفاوت که به جای تغییر رنگ، تنها شدت نور را کم میکنند. این ویژگی باعث میشود که تعادل رنگ و کنتراست صحنه حفظ شود، در حالی که میزان نور ورودی به سنسور دوربین به طور قابل توجهی کاهش مییابد. کاهش نور توسط فیلترهای ND به عکاسان اجازه میدهد تا در شرایط نوری شدید، تنظیمات دوربین را به گونهای تغییر دهند که در حالت عادی امکانپذیر نیست. در واقع، فیلترهای ND با افزایش کنترل بر روی پارامترهای نوردهی، دامنه خلاقیت عکاسان را به طور چشمگیری گسترش میدهند.
بیشتر بخوانید: تفاوت گیمبال DJI RS3 با DJI RS4
انواع فیلترهای ND
فیلترهای ND در انواع گوناگونی وجود دارند که هر کدام برای کاربریهای خاصی طراحی شدهاند. رایجترین این فیلترها عبارتند از:
✅فیلترهای ND متغیر
این نوع فیلترها قابلیت تنظیم میزان کاهش نور را دارند. با چرخاندن حلقه فیلتر، میتوانید میزان تیرگی را تغییر دهید. معمولاً این فیلترها محدودهای بین ۲ تا ۸ گام را پوشش میدهند. این نوع فیلترها برای عکاسان و فیلمبرداران که نیاز به انعطافپذیری بیشتری در شرایط نوری متغیر دارند، بسیار مفید هستند.
✅فیلترهای ND مدرج (GND)
فیلترهای ND مدرج یا Graduated Neutral Density یک نوع خاص از فیلترهای ND هستند که برای حل یکی از چالشهای رایج در عکاسی منظره طراحی شدهاند. این فیلترها با یک طیف تدریجی بین دو بخش، در یک نیمه تیره و در نیمه دیگر شفاف هستند. کاربرد فیلترهای ND مدرج، متعادل کردن نوردهی در صحنههایی با کنتراست بالا مانند منظرهای با آسمان روشن و پیشزمینه تاریک است.
تفسیر اعداد در فیلترهای ND
فیلترهای Neutral Density (ND) ابزارهایی هستند که میزان نور ورودی به دوربین را کنترل میکنند. اما درک کاربرد فیلترهای ND با توجه به اعداد و علائم روی این فیلترها میتواند گیجکننده باشد. بیایید به سه روش اصلی نامگذاری این فیلترها نگاهی بیندازیم:
✔️روش ضریبی (مثل ND2، ND4 و ND8)
این روش نشان میدهد فیلتر چه کسری از نور را عبور میدهد. به عنوان مثال:
- ND2 نیمی از نور را عبور میدهد.
- ND4 یک چهارم نور را عبور میدهد.
- ND8 یک هشتم نور را عبور میدهد.
✔️روش گام یا استاپ (مثل 1stop، 2stops، 3stops)
این روش به زبان عکاسی نزدیکتر است و نشان میدهد چند گام نوردهی را کاهش میدهد:
- 1stop = ND2
- 2stops = ND4
- 3stops = ND8
هر گام، نور را نصف میکند. پس 3stops یعنی نور 3 بار نصف شده است.
✔️روش چگالی نوری (مثل 0.3، 0.6، 0.9)
این روش کمتر رایج است و بر اساس لگاریتم کاهش نور عمل میکند:
- 0.3= 1 stop = ND2
- 0.6= 2 stops = ND4
- 0.9= 3 stops = ND8
نکته جالب این است که وقتی فیلترهای ND را روی هم قرار میدهید، اثرشان جمع میشود. مثلاً ترکیب ND16 و ND32 معادل ND512 است که معمولاً بهصورت ND500 گرد میشود.
بیشتر بخوانید: تحلیل و بررسی مشخصات دوربین گوپرو GOPRO 12
کاربرد فیلترهای ND با شماره پایین
در ادامه مهمترین کاربرد فیلترهای Nd با شماره پایین را ذکر میکنیم.
✔️عکاسی منظره در نور کم
یک نمونه از کاربرد فیلترهای ND با شمارههای پایین، عکاسی منظره در نور کم است. در زمانهایی مانند صبح زود، غروب آفتاب یا روزهای ابری، این فیلترها به عکاسان اجازه میدهند تا با کاهش اندک نور ورودی به دوربین، از سرعت شاتر پایینتر استفاده کنند. این امر امکان ثبت حرکت ابرها، جریان آب یا سایر عناصر متحرک در منظره را بدون آنکه تصویر بیش از حد روشن شود، فراهم میکند. در شرایط نور کم، استفاده از دیافراگم وسیع و یا سرعت شاتر آهسته برای ورود نور کافی ضروری است. فیلترهای ثابت ND در این شرایط گزینهای مناسب هستند، زیرا نور محیط محدود است و تنها به اندکی اثر فیلتر ND نیاز دارید.
✔️عکاسی پرتره
اصلیترین کاربرد فیلترهای ND مخصوص نور کم، عکاسی پرتره است. این فیلترها به عکاسان اجازه میدهند تا حتی در شرایط نوری ضعیف، از دیافراگمهای بازتر استفاده کنند. این امر منجر به ایجاد عمق میدان کم میشود که برای جدا کردن سوژه از پسزمینه بسیار مطلوب است. با استفاده از این فیلترها، عکاسان میتوانند پرترههایی با پسزمینههای نرم و مات ایجاد کنند که توجه بیننده را به چهره سوژه جلب میکند. همچنین، این فیلترها امکان استفاده از سرعت شاتر پایینتر را فراهم میکنند که میتواند برای ایجاد افکتهای خلاقانه در عکاسی پرتره مورد استفاده قرار گیرد.
کاربرد فیلترهای ND در فیلمبرداری
برای دستیابی به حرکت طبیعی در فیلمبرداری، قانون ۱۸۰ درجه توصیه میکند که سرعت شاتر دوربین باید دو برابر نرخ فریم باشد؛ به این معنا که برای نرخ فریم ۲۵ فریم در ثانیه، سرعت شاتر معمولاً 1/50 ثانیه انتخاب میشود. این تنظیم به حرکت نرم و واقعی در تصاویر ویدئویی کمک میکند. هنگام فیلمبرداری در محیطهایی با تغییرات شدید نور، مانند ورود از فضای کمنور به فضای پرنور، استفاده از فیلترهای ND بسیار مفید است. این فیلترها میزان نور ورودی به لنز را کاهش میدهند و مانع از افزایش بیشازحد نوردهی در صحنههای روشنتر میشوند. هرچند که تنظیم ISO نیز میتواند برای هماهنگی با نور بیشتر موثر باشد، اما فیلترهای ND کنترل دقیقتری بر روی میزان نوردهی و کیفیت نهایی تصویر فراهم میکنند و به کاربر اجازه میدهند که با دقت بیشتری به نوردهی مورد نظر خود برسد.
✔️عکاسی در فضای داخلی
یک مورد دیگر از کاربرد فیلترهای ND با شمارههای پایین، عکاسی در فضاهای داخلی و ساختمانها است. در این شرایط، نور معمولاً محدود است و استفاده از این فیلترها به عکاسان اجازه میدهد تا از سرعت شاتر پایینتر یا دیافراگم بازتر استفاده کنند. این امر میتواند برای ثبت جزئیات بیشتر در سایهها، ایجاد عمق میدان کم برای تأکید بر عناصر خاص، یا ثبت حرکت افراد در فضاهای عمومی مانند موزهها یا ایستگاههای مترو مفید باشد. همچنین، این فیلترها میتوانند به کاهش کنتراست بین مناطق روشن و تاریک در فضاهای داخلی کمک کنند.
کاربرد فیلترهای ND با شمارههای 32، 64 و 128
کاربرد فیلترهای ND نظیر ND32، ND64 و ND128 برای کنترل میزان نور ورودی به دوربین است. در ادامه کاربردهای این فیلترها را بررسی میکنیم.
✔️ملایم کردن نور زیاد
فیلترهای ND32 ،ND64 و ND128 در کاهش شدت نور ورودی به دوربین بسیار موثر هستند. این فیلترها به ترتیب ۵، ۶ و ۷ گام نور را کاهش میدهند که معادل کاهش ۳۲، ۶۴ و ۱۲۸ برابری شدت نور است. در شرایط نوری بسیار قوی، مانند روزهای آفتابی یا محیطهایی با بازتاب نور زیاد، این فیلترها اجازه میدهند که دیافراگم بازتری داشته باشید و سرعت شاتر را بدون اینکه عکسهای شما بیش از حد نورانی شوند، کاهش دهید. بهعنوان مثال، عکاس میتواند با استفاده از این فیلترها در نور شدید روز، دیافراگم را به طور قابل توجهی باز کند (f/2.8 یا f/1.4) و در عین حال، نوردهی مناسب را حفظ نماید که در نتیجه تصاویر روشن و واضحی با تعادل نوری مناسب به دست خواهد آمد.
کاربرد فیلترهای ND در ایجاد جلوه تاری حرکت (موشن بلور) در نور زیاد
یک مورد از کاربرد فیلترهای ND این است که به عکاسان امکان میدهد که در شرایط نوری قوی، سرعت شاتر را به اندازهای کاهش دهند که حرکت سوژهها در تصویر به صورت تاری زیبا نمایش داده شود. بدون فیلترهای ND، کاهش سرعت شاتر در نور زیاد به راحتی میتواند منجر به نوردهی بیش از حد شود. اما با استفاده از فیلتر ND64 یا ND128، میتوانید سرعت شاتر را به اندازهای کاهش دهید که افکتهای موشن بلور زیبا ایجاد شود، مانند جلوههای خلاقانهای از جریان آب، حرکت ابرها یا رد نور خودروها.
✔️ایجاد عمق میدان کم و جلوه بوکه در نور زیاد
در نور زیاد، عکاسان پرتره اغلب به دنبال ایجاد عمق میدان کم هستند تا سوژه خود را از پسزمینه جدا کنند و جلوه بوکه زیبایی را به دست آورند. برای این کار، نیاز به دیافراگم باز (مثل f/1.4 یا f/2.8) است که باعث میشود پسزمینه به طور جذابی محو شود. اما بدون فیلتر ND، باز کردن دیافراگم در شرایط نوری قوی میتواند منجر به نوردهی بیش از حد شود. یک نمونه از کاربرد فیلترهای ND این است که حتی در نور قوی، دیافراگم باز بماند و بدون افزایش نوردهی، تصاویر با بوکه زیبا و عمق میدان کم ثبت شوند.
کاربرد فیلترهای ND از نگاه شما
استفاده از فیلترهای ND به عنوان ابزار اساسی در وسایل عکاسی، امکانات بیشماری را برای عکاسان فراهم میکند. شما با مطالعه این مطلب و آشنایی کامل با کاربرد فیلترهای ND ، میتوانید بر اساس نیازهای خود بهترین فیلتر را انتخاب کنید. در صورتی که هنوز به تصمیم نهایی نرسیدهاید، میتوانید از فیلترهای متغیر ND بهره ببرید. این فیلترها امکان کاهش نور با گامهای مختلف را فراهم میکنند و به شما اجازه میدهند تا مهارتهای لازم را در استفاده از فیلترهای ND به دست آورید. انعطافپذیری این فیلترها به شما اجازه میدهد تا در هر شرایط نوری و با هر تنظیماتی، به بهترین عکسها دست پیدا کنید. تجربه شما از کار با فیلترهای nd چیست؟ نظرات خود را با آی دیجی در میان بگذارید و این مقاله را برای دوستان عکاس خود بفرستید.
بیشتر بخوانید: مثلث نوردهی (ایزو، شاتر، دیافراگم) در عکاسی چیست؟